Sâm Ngọc Linh: Công Dụng, Cách Dùng và Phân Biệt Thật Giả

Sâm Ngọc Linh được mệnh danh là nhân sâm của Việt Nam, một trong những loại sâm quý giá và đắt đỏ bậc nhất thế giới. Thậm chí Sâm Ngọc Linh chứa hàm lượng saponin cao nhất trong tất cả loại sâm, hơn cả Sâm Triều Tiên, Sâm Mỹ,… có giá trị vô cùng lớn với sức khỏe con người, và nó có công dụng tuyệt vời như thế nào thì mời bạn đọc thêm nội dung bên dưới đây.

Thông tin về cây sâm ngọc linh – nhân sâm của người Việt

Sâm Ngọc Linh được xếp vào top 5 loại nhân sâm tốt nhất trên thế giới hiện nay, được đồng bào dân tộc thiểu số phát hiện và sử dụng từ nhiều năm về trước.

Tên: Sâm Ngọc Linh

Các tên gọi khác: Sâm Ngọc Linh, Sâm Việt Nam, củ Ngải rọm con, Sâm Khu 5 (sâm K5), sâm Trúc, cây thuốc giấu.

Danh pháp khoa học: Panax Vietnamensis

Thuộc họ Cuồng cuồng – Araliaceae

Sâm Ngọc Linh là gì và nguồn gốc của sâm quý

Từ nhiều năm về trước, trước cả khi các nhà khoa học phát hiện ra thì Sâm Ngọc Linh đã được đồng bào dân tộc thiểu số Xê Đăng sử dụng như một loại củ rừng. Đối với họ, đây là báu vật bồi bổ và chữa bệnh, được đặt tên là củ Ngải Rọm con hay cây Thuốc Giấu.

Báu vật của đồng bào dân tộc thiểu số Xê Đăng.

Tiếng lành đồn xa, vào năm 1973, một đội cán bộ của khu y tế Trung Trung Bộ đã lên đường đến chân núi Ngọc Linh (Đăk Tô – Kon Tum) để tìm hiểu về cây thuốc quý nhằm phục vụ cho mục đích chiến tranh.

Sau nhiều ngày tìm kiếm, vào 19/03/1973 đoàn cán bộ đã phát hiện 2 cá thể đầu tiên và chiều cùng ngày đã tìm ra cả một vùng sâm rộng lớn, trải dài ở núi Ngọc Linh. Bước đầu nhận định đây là loại sâm mới, đặc biệt quý hiếm và chưa từng xuất hiện trên thế giới, sinh sống tại chân núi Ngọc Linh, nơi có độ cao trên 1.800m so với mực nước biển. Chính bởi nguồn gốc như thế mà loại sâm này được đặt tên là sâm Ngọc Linh.

Đến năm 1978, một tổ công tác thứ hai tiếp tục hành trình nghiên cứu, có nhiệm vụ đánh giá ước lượng sơ bộ diện tích sâm tại núi Ngọc Linh. Kết quả, phát hiện ra một vùng sâm rộng lớn tới hàng chục kilomet, trữ lượng ước tính 7000 cây. Những phát hiện này được ghi nhận có giá trị vô cùng to lớn cho nước nhà.

Năm 1984, Sâm Ngọc Linh chính thức được đưa vào Sách đỏ Việt Nam và danh mục cây thuốc cần được bảo tồn do số lượng cá thể đang ngày càng khan hiếm.

Sâm Ngọc Linh có tác dụng gì mà quý giá như vậy?

Sâm Ngọc Linh là loại sâm thứ 20 trên thế giới và thuộc top 5 loại sâm có giá trị nhất hiện nay. Vậy điều gì làm nên sự nổi tiếng của sâm Việt vang danh “thần dược” của núi Ngọc Linh như vậy?

Sâm quý dưới góc nhìn của Đông y và Y học hiện đại

Theo quan điểm của Đông Y thì sâm Ngọc Linh có vị đắng, không độc và được quy vào 2 kinh Tâm, Thận.

Từ khi ghi danh vào các loại sâm quý giá nhất trên thế giới đến nay đã có hàng trăm công trình nghiên cứu về thành phần cũng như công dụng của dược liệu.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra trong cây sâm Việt Nam có tới 52 hợp chất saponin, trong khi sâm Triều Tiên, nhân sâm Hàn, sâm Mỹ chỉ có 26 saponin. Đặc biệt có tới 20 loại saponin quý mà chỉ riêng sâm Ngọc Linh mới có.

Loại sâm có chứa nhiều hoạt chất saponin nhiều nhất thế giới.

Nhiều công trình nghiên cứu y khoa quốc tế cho thấy sử dụng Sâm – Panax Ginseng (Sâm Ngọc Linh) giúp bảo vệ sức khỏe hiệu quả.

Theo kết quả của nhóm nghiên cứu đứng đầu bởi tiến sĩ Hyeong Geug Kim và cộng sự (2013), tại Trung tâm nghiên cứu Gan và miễn dịch, Bệnh viện Đại học Daejeon, Hàn Quốc, sử dụng 2 gam chiết xuất Sâm – Panax Ginseng (Sâm Ngọc Linh) có tác dụng giảm mỏi và tăng cường sức đề kháng hiệu quả chỉ sau 4 tuần sử dụng.

Kết quả nghiên cứu của Ellis JM và Reddy P (2002), trường Dược, Đại học Connecticut (Hoa Kỳ) cho thấy, các hoạt chất tự nhiên trong Sâm – Panax Ginseng (Sâm Ngọc Linh) có tác dụng cải thiện hiệu quả sức khỏe về tinh thần.

Yun và Choi (1995) tại Phòng thí nghiệm bệnh lý, Bệnh viên ung thư Hàn Quốc, thực hiện nghiên cứu về tác dụng của Sâm – Panax Ginseng (Sâm Ngọc Linh) đối với những bệnh nhân ung thư (3974 người), kết quả cho thấy, Sâm có tác dụng giảm rủi ro nhiều loại ung thư (cụ thể là ung thư ruột, bao tử, tuyến tụy, miệng họng, buồng trứng, và thực quản) so với những đối tượng không sử dụng.

Sâm – Panax Ginseng (Sâm Ngọc Linh) đã được sử dụng cách đây hơn 2000 năm. Theo sách y văn cổ “Nghiên Cứu Về Thần Nông Bản Thảo” của danh y Đào Hoằng Cảnh (452 – 536), sử dụng Sâm (Sâm Ngọc Linh) có tác dụng kéo dài tuổi thọ. Còn sách y văn cổ “Thương Hàn Luận” của danh y Trương Trọng Cảnh viết, sử dụng Sâm (Sâm Ngọc Linh) giúp tăng cường sức khỏe và nội lực cho người bệnh.

Các nghiên cứu phân tích cho thấy, Sâm Ngọc Linh (Sâm Việt Nam) có hàm lượng dưỡng chất quý hiếm Saponin nhiều hơn Sâm Hàn Quốc, Sâm Hoa Kỳ, Sâm Trung Quốc.

Công ty Cổ Phần Vingin là đơn vị đầu tiên và duy nhất cho tới nay được nhà nước công nhận, bảo tồn, và phát triển Sâm Ngọc Linh tại Kon Tum, với tổng diện tích rừng được giao để phát triển Sâm Ngọc Linh hơn 6000ha. Hiện tại, Công ty đã trồng và phát triển khoảng 600 ha Sâm Ngọc Linh gốc.

Công dụng của Sâm Ngọc Linh với sức khỏe con người

Nhờ những thành phần dưỡng chất quý hiếm này mà cây sâm Ngọc Linh được kết luận bổ dưỡng toàn thân cho người sử dụng. Cụ thể, người ta dùng sâm quý với những mục đích dưới đây.

– Giảm đau, kháng khuẩn, hỗ trợ điều trị viêm phế quản, hen suyễn: Sâm có tác dụng kháng viêm kháng khuẩn, đặc biệt với khuẩn Streptococcus. Nhờ đó giúp làm dịu nhanh các cơn ho, giảm đau họng, giúp người bệnh dễ thở, long đờm, ngăn ngừa tái phát cơn hen suyễn.

– Chống trầm cảm, hết âu lo, stress: Thành phần Majonoside – R2 hỗ trợ phục hồi rối loạn chức năng do stress, đồng thời giải tỏa căng thẳng và có tác dụng chống trầm cảm, chữa suy nhược thần kinh, tốt cho hệ thần kinh.

–  Bồi bổ cơ thể: Chữa suy nhược cơ thể, bổ sung dưỡng chất, nguyên tố vi lượng, khoáng chất cần thiết, kích thích ăn ngon miệng, ngủ sâu giấc. Đồng thời kích thích chức năng hoạt động của hệ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Loại sâm này đặc biệt thích hợp với những người còi xương, gầy yếu, suy dinh dưỡng, người cao tuổi, người bị thiếu máu, mới ốm dậy,…

–  Làm chậm quá trình lão hoá: Saponin trong sâm có hiệu quả ức chế hình thành MDA, chống oxy hoá và làm chậm quá trình lão hoá của cơ thể, dùng sâm mỗi ngày sẽ giúp da dẻ đẹp, tóc xanh và trẻ đẹp.

–  Tăng cường chức năng sinh lý nam nữ: Kích thích hoạt động của não bộ với tuyến yên, thúc đẩy sản sinh nội tiết tố sinh dục, điều hoà nội tiết tố trong cơ thể, nhờ đó giúp tăng cường sinh lực.

–  Chữa thiếu máu, bổ máu huyết: Kích thích cơ thể tăng tạo tế bào hồng cầu, tiểu cầu, nhờ đó giúp bổ máu, chữa thiếu máu và bệnh suy tiểu cầu.

–  Tăng cường trí nhớ và khả năng vận động linh hoạt, hỗ trợ hệ thần kinh: Thích hợp với người cao tuổi để hạn chế tình trạng hay quên, trí nhớ kèm, ngăn ngừa bệnh lẫn tuổi già.

–  Điều hoà huyết áp, tăng huyết áp cho người bị tụt huyết áp do mất máu, điều hoà tim mạch, trị rối loạn nhịp tim. Ở liều cao có tác dụng giảm cholesterol xấu, giảm lipid toàn phần, tăng hàm lượng cholesterol tốt, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

–  Tăng cường chức năng gan, giải độc gan, đào thải độc tố tích tụ trong gan, bảo vệ tế bào gan, chống xơ gan hiệu quả.

–  Giảm đường huyết, hợp lực với các loại thuốc kháng sinh giúp hỗ trợ chữa tiểu đường rất tốt.

–  Phòng chống, hỗ trợ bệnh nhân ung thư: Giảm đau tốt hơn cả thuốc giảm đau thông thường, kể cả nhóm opiat, hạn chế phải sử dụng morphine. Ức chế sự phát triển của các khối u nhú, tiêu tan tế bào lạ, tái tạo các tế bào mới, ngăn chặn mầm mống tế bào ung thư. Tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện các hậu quả khi xạ trị, hoá trị như chán ăn, ngủ kém, da khô, tóc rụng, thiếu máu,… hỗ trợ nâng cao sức đề kháng, kéo dài sự sống.

–  Các tác dụng khác: chữa sốt rét, cầm máu vết thương, phục hồi vết thương, chữa bệnh đường tiêu hoá,…

Cách dùng sâm Ngọc Linh hiệu quả và đúng nhất

Để sở hữu một củ sâm Ngọc Linh người mua phải trả một mức giá không hề rẻ, không phải ai cũng có điều kiện để sử dụng. Chính vì thế, nhiều người rất quan tâm dùng sâm như thế nào cho đúng cách, có hiệu quả và không lãng phí.

Dưới đây là những cách sử dụng sâm Ngọc Linh tốt nhất mà bạn có thể tham khảo.

Ngậm trực tiếp

Đây là cách dùng đơn giản và thuận tiện nhất, bạn có thể dùng sâm tươi hoặc sâm khô theo cách sau:

Với sâm tươi, rửa sạch sẽ sau đó cắt một lát mỏng, với sâm khô cũng dùng 1 lát mỏng.

Ngậm trực tiếp sâm trong miệng cho đến khi tan hoàn toàn.

Cách này thích hợp với người bị ốm, bệnh tật lâu ngày, người mệt mỏi, kém ăn, người mắc bệnh hen suyễn, hô hấp kém, thở khó khăn.

Lưu ý: Củ sâm tươi bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh chỉ dùng trong 2 – 3 ngày.

Ngâm rượu sâm Ngọc Linh 

Đây là một loại rượu thuốc quý, cực kỳ thích hợp với nam giới để bồi bổ sức khỏe, tăng cường chức năng sinh lý, mạnh gân cốt, phòng ngừa và hỗ trợ bệnh tật hiệu quả.

Ngâm rượu sâm bổ dưỡng và quý giá

Cách ngâm rượu sâm Ngọc Linh đúng cách như sau:

Sử dụng 100g sâm khô (hoặc 500g sâm tươi), sơ chế sạch sẽ.

Ngâm dược liệu cùng với 2 – 3 lít rượu trắng ngon 50 độ trong bình thuỷ tinh, sau ít nhất 3 tháng có thể sử dụng được.

Mỗi ngày chỉ nên uống khoảng 50 – 100ml rượu thuốc, không nên quá lạm dụng. Những người đang bị bệnh về huyết áp, tim mạch, ung thư, người cao tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ đang có thai, đang cho con bú không nên uống.

Cách làm sâm Ngọc Linh ngâm mật ong dùng hàng ngày

Với cách sử dụng này nên dùng sâm tươi để ngâm, phù hợp với nhiều đối tượng và đặc biệt tốt cho cơ thể, đặc biệt người già, người ốm dậy, người bệnh tật.

Sâm tươi rửa sạch sẽ, để khô cho ráo nước hoàn toàn, sau đó thái thành từng lát mỏng.

Xếp sâm vào bình thuỷ tinh, đổ mật ong rừng nguyên chất sao cho ngập các lát sâm, đậy kín và ngâm dùng dần.

Mỗi ngày sử dụng lấy 3 – 5 lát sâm ngâm mật ong, ngậm trong miệng cho đến khi tan hoàn toàn. Dùng liên tiếp trong một thời gian để bồi bổ tăng cường sức khoẻ và có hiệu quả.

Làm sâm hầm thuốc bắc

Người có sức khoẻ yếu, người mới ốm dậy, người cao tuổi cơ thể suy nhược, lão hoá hay bệnh nhân mắc bệnh nan y, đang điều trị ung thư nên dùng bài thuốc này.

Bạn có thể dùng 5 – 6 lát sâm để hầm cùng các vị thuốc Bắc của ở hiệu thuốc để bồi bổ cơ thể, tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch, hỗ trợ điều trị bệnh tật.

Mỗi tuần nên dùng 1 – 2 lần, tham khảo ý kiến của hiệu thuốc Đông y để lựa chọn bài thuốc bắc phù hợp với tình trạng bệnh.

Pha trà uống mỗi ngày

Nếu bạn có thói quen thưởng trà thì có thể chọn dùng trà sâm Ngọc Linh, vừa bổ dưỡng, vừa phòng ngừa bệnh tật và chống lão hoá tuyệt vời.

Trà sâm Ngọc Linh – Thức uống vàng cho cơ thể

Cách pha trà sâm như sau:

Củ sâm rửa sạch, thái thành những lát mỏng.

Mỗi lần pha, sử dụng 1 – 2g (khoảng vài lát) cho vào ấm, đổ nước sôi và hãm tương tự như cách pha trà. Sau 5 phút thì có thể sử dụng được nước trà.

Lưu ý: Bã trà có thể dùng vài lần, sau khi uống hết nước lần 1 có thể hãm tiếp nhiều lần cho đến khi nước trà nhạt dần thì lấy bã nhai và nuốt.

Cách dùng lá sâm Ngọc Linh

Thực tế thì củ sâm rất đắt đỏ, hơn nữa cũng rất hiếm, không phải ai cũng có điều kiện để mua và sử dụng. Thay vào đó, người ta chọn sử dụng lá sâm như một loại thảo dược để thay thế.

Để sử dụng, bạn có thể chế biến theo nhiều cách như đun sắc nước uống, hãm pha trà hoặc ngâm rượu đều được.

Sắc thuốc: Dùng 5g lá sâm sắc cùng 0.5 lít nước, đun trong khoảng 15 phút và uống trong ngày.

Pha trà: Có thể dùng trà lá sâm được bán sẵn hoặc ngâm trực tiếp lá khô và hãm trong ấm trà, uống trong ngày.

Ngâm rượu: Dùng lá cây sâm ngâm với rượu trắng 30 – 35 độ trong ít nhất 1 tháng, mỗi ngày uống 1 – 2 chén nhỏ.

Những điều cần biết khi mua và sử dụng sâm Ngọc Linh

Với những tác dụng tuyệt vời mà sâm quý được rất nhiều người sẵn sàng chi trả hàng trăm triệu đồng để sử dụng. Thế nhưng, không phải ai cũng biết cách dùng sao cho đúng, những điều tối kỵ khi dùng sâm dẫn đến tiền mất tật mang. Dưới đây chúng tôi sẽ giải đáp những thông tin liên quan đến mua và sử dụng sâm.

Bí quyết nhận biết sâm thật sâm giả

Trong thiên nhiên, có nhiều họ cây sâm có hình dáng và đặc điểm tương tự như sâm Ngọc Linh như củ tam thất bắc, sâm rừng Lào, sâm rừng Việt Nam. Tuy nhiên những loại này không có giá trị bằng sâm Ngọc Linh và đặc biệt, giá trị kinh tế thấp hơn rất nhiều.

Do đó, nhiều người rao bán sâm Ngọc Linh nhưng lại độn thêm hoặc giả mạo bằng cách bán các loại sâm khác. Để nhận biết sâm thật, chất lượng dưới đây là những bí quyết để phân biệt.

Đốt mắt (sẹo) ở thân: Đốt không sâu như các loại sâm khác, từ 3 năm trở đi thì mỗi một đốt tượng trưng cho 1 năm tuổi, đốt mọc đối xứng nhau. Củ sâm càng nhiều đốt thì càng quý giá và đắt đỏ.

Mặt cắt: Sâm thật có mặt cắt bên trong vàng nhạt, mịn, ranh giới giữa vỏ và ruột rõ ràng, trong khi sâm giả thường có màu khác, nhất là màu nâu tím.

Màu sắc: Củ sâm thật có màu vàng hoặc nâu sẫm màu, có thể biến thiên tuỳ thuộc vào khu vực trồng.

Mùi vị: Chọn củ sâm có mùi thơm dịu nhẹ, đặc trưng, nếm có vị đắng và dư vị ngọt thanh trong miệng, có thể ăn khi còn tươi. Nếu sâm giả sẽ có mùi nồng đậm hơn.

Mua sâm Ngọc Linh ở đâu chất lượng tốt nhất ở đâu?

Là một thượng dược quý và có giá trị kinh tế vô cùng lớn nên không quá khó hiểu khi có rất nhiều nơi bán sâm Ngọc Linh. Có rất nhiều công ty, đại lý, cơ sở bán củ sâm và lá sâm với mức giá khác nhau.

Tuy nhiên, như chúng tôi đã nói, hiện nay trên thị trường có rất nhiều nơi bán sâm Ngọc Linh kém chất lượng, bán sâm nuôi trồng chưa đủ 3 năm tuổi, trà trộn củ tam thất bắc, củ sâm khác không có giá trị bằng nhằm đánh lừa người tiêu dùng và chuộc lợi.

Vậy nên mua sâm Ngọc Linh ở đâu để đảm bảo chất lượng và giá thành tốt nhất hiện nay?

Công ty Cổ Phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum là đầu tiên và duy nhất cho tới nay được nhà nước công nhận, bảo tồn, và phát triển Sâm Ngọc Linh tại Kon Tum, với tổng diện tích rừng được giao để phát triển Sâm Ngọc Linh hơn 6000ha. Hiện tại, Công ty đã trồng và phát triển khoảng 600 ha Sâm Ngọc Linh gốc.

Công ty Cổ Phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum cam kết từng củ sâm trên thị trường đều đạt chuẩn chất lượng cao nhất. Các củ sâm Ngọc Linh được phân chia theo kích cỡ và trọng lượng, tuổi sâm với các mức giá khác nhau, đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng.

Sản phẩm được thiết kế sang trọng, cao cấp như một món quà quý giá mà bạn trao tặng cho người thân, bạn bè và đối tác.

Với những thành phần quý hiếm và những tác dụng tuyệt vời cho sức khoẻ mà sâm Ngọc Linh xứng danh là “Quốc Bảo” của Việt Nam.